भारतीय क्रिकेट संघाचे शीर्षक प्रायोजक होणे हा एखाद्या मोठ्या सन्मानापेक्षा कमी नाही, परंतु भारतीय संघाच्या जर्सीवर दिसणाऱ्या प्रत्येक कंपनीचा प्रवास अडचणींनी भरलेला आहे.
भारतीय क्रिकेट संघाच्या जर्सीवर ज्या कंपनीचे नाव मोठ्या अक्षरात लिहिलेले असते अशा कोणत्याही कंपनीसाठी बीसीसीआय कोट्यवधी रुपये आकारते. टीम इंडियाच्या जर्सीवर नाव लिहिलेले असणे हे स्वतःमध्ये एक मोठा सन्मान आहे. परंतु ज्या कंपनीचे नाव भारतीय संघाच्या जर्सीवर लिहिले गेले होते ती कंपनी नंतर अडचणींनी घेरली गेली हा योगायोग म्हणता येईल. आता या यादीत ड्रीम ११ चे नाव जोडले गेले आहे. प्रत्यक्षात, नवीन ऑनलाइन गेमिंग विधेयकाने ड्रीम ११ लाही धडक दिली आहे.
नवीन ऑनलाइन गेमिंग विधेयक राज्यसभेत आधीच मंजूर झाले आहे. राष्ट्रपतींच्या मंजुरीमुळे आता याचे नवीन कायद्यात रूपांतरित होईल. त्यानंतर, ड्रीम ११ ला भारतातून पॅक अप करावे लागेल. पण याआधी सहारा आणि ओप्पोसह अनेक कंपन्या टीम इंडियाच्या टायटल स्पॉन्सर बनल्या, प्रचंड नफा कमावला, पण नंतर बुडण्याच्या मार्गावर आल्या.
सहारा ः २०१० च्या दशकात, प्रत्येक रस्त्यावर क्रिकेट खेळणारी मुले टीम इंडियाची सहारा जर्सी घालण्याचे स्वप्न पाहत असत. टीम इंडियासोबतची त्यांची भागीदारी सुमारे १२ वर्षे टिकली आणि २०१३ पर्यंत, भारताने २००३ च्या एकदिवसीय विश्वचषकाचा अंतिम सामना खेळला, २००७ चा टी-२० विश्वचषक जिंकला आणि २०११ चा एकदिवसीय विश्वचषकही जिंकला. हे सर्व सहारा जर्सी घालणाऱ्या भारतीय खेळाडूंनी साध्य केले, हे सर्व असूनही, सहारा कंपनी हळूहळू अधोगतीकडे वाटचाल करू लागली.
स्टार इंडिया ः २०१४-२०१७ चा तो काळ होता जेव्हा भारतीय संघाच्या जर्सीवर ‘स्टार’ मोठ्या अक्षरात लिहिलेले होते. हा तोच काळ होता जेव्हा विराट कोहलीने कसोटी संघाचे कर्णधारपद स्वीकारले होते. टीम इंडिया चांगली कामगिरी करत होती, परंतु स्टार इंडियाची मालकी असलेली कंपनी वॉल्ट डिस्नेवर बाजारातील वर्चस्वाचा गैरवापर केल्याचा आरोप होता. येथूनच स्टारचे वर्चस्व कमी होऊ लागले, ज्यामुळे बाजारात टिकून राहण्यासाठी तिला जिओसोबत भागीदारी करावी लागली.
ओप्पो ः मोबाईल कंपनी ओप्पोने बीसीसीआयसोबत १०७९ कोटी रुपयांचा करार केला तेव्हा ती प्रसिद्धीच्या झोतात आली. या चिनी कंपनीला भारतीय संघाचे शीर्षक प्रायोजक बनून तोटा सहन करावा लागला, ज्यामुळे तिला करार मध्येच संपवावा लागला. बीसीसीआय आणि ओप्पोमधील भागीदारी २०१७-२०२० पर्यंत चालली. प्रायोजकत्वाचा खर्चही कंपनीला सहन करणे कठीण होत चालले होते.
बायजू ः बायजूची कहाणी कोणाला माहिती नाही, जी टीम इंडियाच्या जर्सीवर फक्त २ वर्षे टिकू शकली. २०२२ मध्ये बायजूच्या कंपनीची किंमत २२ अब्ज डॉलर्स इतकी होती, परंतु या कंपनीला ‘आकाशातून जमिनीवर पडणे’ या वाक्यांशाचा खरा अर्थ कळला जेव्हा कंपनीची किंमत अब्जावधी डॉलर्सवरून शून्यावर आली. बायजूची स्थिती इतकी वाईट झाली होती की बीसीसीआयला तिच्याकडून थकबाकी वसूल करण्यासाठी ट्रिब्यूनलकडे जावे लागले.
ड्रीम ११ ः आता ड्रीम ११ ची पाळी आहे, ज्याला नवीन ऑनलाइन गेमिंग विधेयकामुळे नुकसान सहन करावे लागेल असे मानले जाते. सुमारे ४ वर्षांपूर्वी, ड्रीम११ वर जीएसटी करचुकवेगिरीचा आरोप होता, ज्यामुळे कंपनीची प्रतिमा मलिन झाली. त्याच वेळी, आता ऑनलाइन गेमिंग विधेयकामुळे, भारतातील ड्रीम११ चे सर्व कामकाज बंद केले जाऊ शकते आणि कंपनीचे नाव भारतीय संघाच्या जर्सीवरून काढून टाकले जाऊ शकते.
