नवी दिल्ली ः भारताचा स्टार लेग-स्पिनर अमित मिश्रा गुरुवारी क्रिकेटमधून निवृत्त झाला. ४२ वर्षीय मिश्राची आंतरराष्ट्रीय कारकीर्द नेहमीच चढ-उतारांनी भरलेली राहिली आहे. त्याची कारकीर्द दोन टप्प्यात विभागता येईल. पहिल्या भागात त्याला अनिल कुंबळेसारख्या दिग्गज खेळाडूची जागा भरण्याच्या दबावाला सामोरे जावे लागले, तर दुसऱ्या भागात त्याला रविचंद्रन अश्विन, रवींद्र जडेजा, युजवेंद्र चहल आणि कुलदीप यादव यासारख्या नवीन पिढीच्या फिरकीपटूंकडून कठीण स्पर्धेला सामोरे जावे लागले.
आता निवृत्तीनंतर त्याने असे काही म्हटले आहे ज्यामुळे सोशल मीडियावर खळबळ उडाली आहे. मिश्रा म्हणाला की काही खेळाडू कर्णधारांचे आवडते आहेत आणि म्हणूनच ते संघात आहेत. चाहते मिश्राच्या विधानाचा संबंध अश्विन-जडेजा आणि कुलदीप-चहलशी जोडत आहेत आणि हा माजी कर्णधार महेंद्रसिंग धोनी आणि विराट कोहलीवर टोमणा मानला जात आहे.
अमित मिश्राने कसोटी क्रिकेटमध्ये २२ सामन्यांमध्ये ७६ बळी घेतले आणि घातक गोलंदाजी केली. तो त्याच्या वेगवान लेग ब्रेक आणि प्राणघातक गुगलीसाठी प्रसिद्ध होता. असे असूनही, तो तिन्ही फॉरमॅटमध्ये तिसरा पर्याय राहिला. निवृत्तीची घोषणा केल्यानंतर मिश्रा म्हणाला की भारतीय संघात स्थान मिळवणे आणि ते राखणे त्याच्यासाठी खूप कठीण होते. तो म्हणाला, ‘कधी मी संघात होतो तर कधी बाहेर. कधी मला प्लेइंग इलेव्हनमध्ये संधी मिळाली, कधी नाही. ते निराशाजनक होते आणि बऱ्याचदा मी खूप निराश होतो. पण नंतर मला वाटायचे की माझे स्वप्न भारतासाठी खेळणे आहे.’ त्याने सांगितले की या मानसिक दबावावर मात करण्यासाठी त्याने फिटनेस, फलंदाजी आणि गोलंदाजी सुधारण्यावर लक्ष केंद्रित केले.
अमित मिश्राने २०१७ मध्ये त्याचा शेवटचा सामना इंग्लंडविरुद्ध बंगळुरूमध्ये २०१७ मध्ये खेळला, जो टी-२० सामना होता. त्याने त्या सामन्यात २३ धावा दिल्या आणि एक विकेट घेतली. तथापि, त्याच सामन्यात युजवेंद्र चहलने सहा विकेट घेतल्या आणि मिश्रा पुन्हा कधीही भारतीय संघात परतू शकला नाही. तथापि, मिश्रा आयपीएलमध्ये चमकत राहिला, जिथे त्याने १६२ सामन्यांमध्ये १७४ विकेट घेतल्या. आयपीएलमध्ये त्याच्याकडे सर्वाधिक तीन हॅटट्रिक नोंदवल्या आहेत.
‘आयपीएलने कारकिर्दीची दिशा बदलली’
अमित मिश्राचा असा विश्वास आहे की २००८ च्या आयपीएलमधील हॅटट्रिक त्याच्या कारकिर्दीचा टर्निंग पॉइंट ठरला. तो म्हणाला, ‘२००८ मध्ये हॅटट्रिक आणि पाच विकेट्स घेतल्यानंतर, माझी पुन्हा भारतीय संघात निवड झाली. याआधी, मी देशांतर्गत क्रिकेटमध्ये सातत्याने ३५-४५ विकेट्स घेत होतो, पण निवड होत नव्हती. आयपीएलने सर्व काही बदलले. त्या आयपीएलच्या हॅटट्रिकने माझ्यासाठी परिस्थिती बदलली. त्याआधी एक वर्ष मी सय्यद मुश्ताक अलीमध्येही चांगली कामगिरी केली होती आणि २५ विकेट्स घेतल्या होत्या, ज्यामुळे मला आयपीएल करार (दिल्ली डेअरडेव्हिल्स) मिळण्यास मदत झाली. त्या हॅटट्रिकनंतर, मी भारतीय संघात परतत राहिलो आणि टी-२० मधील माझी कारकीर्दही सुरू झाली. म्हणूनच, २००८ मधील ती पाच विकेट्सची हॅटट्रिक माझ्या आयुष्यातील एक निर्णायक क्षण आहे.’
‘काही खेळाडू कर्णधारांचे आवडते असतात’
अमित मिश्रा यांनी मान्य केले की क्रिकेटमध्ये कर्णधारांची स्वतःची निवड असते आणि हे स्वाभाविक आहे. ते म्हणाले, ‘काही खेळाडू कर्णधाराचे आवडते असतात, पण याचा फारसा अर्थ नाही. संधी मिळाल्यावर तुम्हाला कामगिरी करावी लागते. जेव्हा तुम्ही चांगले खेळता तेव्हा सर्वकाही बदलते.’ त्यांनी असेही म्हटले की आयपीएल स्पर्धेत भारतीय फलंदाजांविरुद्ध गोलंदाजी करणे परदेशी खेळाडूंपेक्षा खूप कठीण होते.
‘भारतीय फलंदाजांना बाहेर काढणे कठीण असते’
अमित मिश्राने विशेषतः वीरेंद्र सेहवाग, रोहित शर्मा, युवराज सिंग, गौतम गंभीर आणि विराट कोहली यांसारख्या फलंदाजांचे नाव घेतले. ते म्हणाले, ‘विदेशी खेळाडू तुमच्या कौशल्याने त्रास देऊ शकतात, परंतु भारतीय फलंदाज तुम्हाला चांगले ओळखतात. अशा फलंदाजांना बाहेर काढणे नेहमीच अभिमानाची गोष्ट राहिली आहे.’
‘अनिल कुंबळेकडून शिकलेला एक मोठा धडा’
मिश्राने त्यांच्या पदार्पणाची आठवण सांगितली. त्यांनी सांगितले की २००८ मध्ये मोहाली कसोटीपूर्वी अनिल कुंबळेने सकाळी त्यांना सांगितले की ते जखमी झाले आहेत आणि मिश्रा खेळतील. मिश्राने त्या सामन्यात पाच विकेट घेऊन ‘प्लेअर ऑफ द मॅच’चा किताब जिंकला. तो म्हणाला, ‘कुंबळेच्या जागी खेळणे ही माझ्यासाठी मोठी जबाबदारी होती, पण मी संधीचा फायदा घेतला याचा मला आनंद आहे.’
‘कोणाशीही तक्रार नाही’
२५ वर्षांच्या दीर्घ कारकिर्दीनंतर, अमित मिश्रा भावनिक झाला आणि म्हणाला की त्याला कोणताही पश्चात्ताप नाही. तो म्हणाला, ‘मी सचिन तेंडुलकरसारख्या दिग्गजांसोबत खेळलो, एमएस धोनीसारख्या कर्णधारांसोबत वेळ घालवला आणि रोहित शर्मासारख्या सध्याच्या स्टार्ससोबत मैदान शेअर केले. आता मी क्रिकेटपासून दूर जात आहे, मी भावनिक आहे पण समाधानी देखील आहे. क्रिकेटने मला सर्वकाही दिले आहे, आदर, ओळख आणि जीवनाचा उद्देश.’ मिश्रा म्हणाला की तो भव्य निरोप किंवा पत्रकार परिषद शोधत नाही. तो म्हणाला, ‘प्रत्येकाला मोठा निरोप मिळत नाही आणि ते ठीक आहे. माझ्यासाठी महत्त्वाची गोष्ट म्हणजे मी मनापासून खेळलो आणि प्रत्येक प्रसंगी माझे सर्वस्व दिले.’
