१५ वर्षांत दक्षिण आफ्रिका संघाचा भारतावर पहिला विजय
कोलकाता : ईडन गार्डन्सवर झालेल्या पहिल्या कसोटीत दक्षिण आफ्रिकेने भारतावर ३० धावांनी मात करून ऐतिहासिक विजय मिळवला. तब्बल १५ वर्षांनंतर भारतीय संघाला घरच्या मैदानावर ‘प्रोटिअस’विरुद्ध पराभव स्वीकारावा लागला.
पहिल्या डावात ३० धावांची आघाडी मिळूनही भारताने हा सामना हातातून घालवला आणि त्यामुळे दोन सामन्यांच्या मालिकेत दक्षिण आफ्रिकेने १-० अशी आघाडी घेतली.
तिसऱ्या दिवशी दक्षिण आफ्रिकेचा दुसरा डाव १५३ धावांवर संपला आणि भारतासमोर १२४ धावांचे लक्ष्य ठेवण्यात आले. लक्ष्य सहज गाठता येईल असे वाटत असताना भारतीय फलंदाजांनी निराशा केली. संपूर्ण संघ फक्त ९३ धावांपर्यंतच मजल मारू शकला. सहा फलंदाज दहाच्या आत बाद झाले, तर कोणत्याही जोडीने मोठी भागीदारी जमवू शकली नाही. वॉशिंग्टन सुंदरने सर्वाधिक ३१ धावा करत थोडा प्रतिकार केला. अक्षर पटेलने चौकार–षटकार मारत विजयाची आशा पल्लवित केली होती; मात्र घाईगडबडीत खराब फटका खेळून तो बाद झाला. त्यानंतर भारताचा डाव कोसळण्याची प्रक्रिया वेगाने पूर्ण झाली.
ईडन गार्डन्सवर लक्ष्याचा पाठलाग करणे नेहमीच कठीण मानले जाते. २००४ नंतर येथे १०० हून अधिक धावांचे लक्ष्य कोणत्याच संघाने गाठले नव्हते. भारताला त्या मर्यादेचा भंग करण्याची संधी होती; परंतु दक्षिण आफ्रिकेच्या फिरकीपटूंनी भारतीय फलंदाजी पूर्णपणे उद्ध्वस्त केली. सायमन हार्मरने चार, तर मार्को जानसेन आणि केशव महाराज यांनी प्रत्येकी दोन बळी घेत भारताचा डाव संपवला.
दक्षिण आफ्रिकेकडून कर्णधार टेम्बा बावुमाने महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावली. अस्थिर परिस्थितीत त्याने नाबाद अर्धशतक झळकावून संघाची आघाडी १२३ धावांपर्यंत नेली. त्याच्या या खेळीमुळे भारतासमोर १२० पेक्षा जास्त धावांचे आव्हान उभे राहिले. बावुमा कर्णधार म्हणून सातत्याने यशस्वी ठरत असून त्याच्या नेतृत्वाखाली संघाने आतापर्यंत ११ पैकी १० कसोटी सामने जिंकले आहेत.
भारताकडून कर्णधार शुभमन गिल दुसऱ्या डावात खेळू शकला नाही. दुसऱ्या दिवशी फलंदाजीदरम्यान जखमी झाल्यानंतर त्याला रुग्णालयात दाखल करण्यात आले. उर्वरित फलंदाजांनी कोणतीही लढत न देता एकामागून एक विकेट गमावल्या. रवींद्र जडेजा (१८), ध्रुव जुरेल (१३), ऋषभ पंत (२), केएल राहुल (१), कुलदीप यादव (१) यांनी किरकोळ धावा केल्या. जसप्रीत बुमराह शून्यावर नाबाद राहिला.
२०१० नंतर पहिल्यांदाच दक्षिण आफ्रिकेने भारतीय भूमीवर कसोटी जिंकली. त्यानंतर भारतात झालेल्या सलग आठ कसोट्यांमध्ये ‘प्रोटिअस’ना विजय मिळाला नव्हता. बावुमाच्या नेतृत्वाखाली त्यांनी हा कोरडा काळ संपवला. तीन दिवसांत संपलेल्या या सामन्यात भारताला गोलंदाजी, फलंदाजी आणि कर्णधारपद—सर्वच विभागांत पुनर्विचार करावा लागेल, अशीच स्थिती निर्माण झाली आहे.
